اکثر افراد مسیر شغلی'>شغلی یا کارراهه شغلی و همچنین طراحی آن را سخت و همچنین بی‌اهمیت می‌دانند که این تصور کاملاً اشتباه و خطرناک است. تصورش را کنید که چقدر در شغل خود موفق و خوشحال هستید. به اهداف شغلی خودتان فکر می‌کنید و آن‌ها را کاملاً دست‌یافتنی می‌بینید. شغل ایده‌آل خود را پیدا کرده‌اید و کاملاً از آن راضی هستید. همه این‌ها با فکر کردن درباره مسیر شغلی به واقعیت خواهند پیوست.

در طراحی کارراهه شغلی باید حتماً همان‌طور که از اسمش پیداست، یک مسیر مشخصی را طی کنید. به طور مثال اینکه شغل موردنظر شما چه مدارکی می‌خواهد؟ چه مهارت‌هایی را برای رسیدن به آن باید بلد باشید و به‌طورکلی چه مسیری را باید قدم‌به‌قدم طی کنید؟ برای آنکه به شغل ایده‌آل خود برسید باید برای آن شرایط خاصی را فراهم کنید.

طبیعتاً وقتی که از تمام الزامات و شرایط یک شغل آگاه باشید و آن‌ها را بدانید، در آن صورت به شما کمک می‌کند که برای آن کاملاً آماده باشید و حتی در شغل خود بهترین باشید. تمام ریز جزئیات را باید رعایت کنید. مدارک لازم آن چیست؟ چه مدرک دانشگاهی موردنیاز است؟ آیا گواهی نامه خاصی برای آن لازم است یا باید تجربه کاری دیگری داشته باشید؟ یکی از بهترین راه‌ها برای آماده‌شدن برای شغل رؤیایی‌تان، ایجاد و دنبال‌کردن یک مسیر شغلی یا کارراهه شغلی است.

مسیر شغلی یا کارراهه شغلی چیست؟

به‌طورکلی مسیر شغلی از یک سری شغل‌ها تشکیل شده است که شما با طی‌کردن مسیر آن‌ها به بهترین در زمینه خود تبدیل می‌شوید. یکی از موارد مورد بررسی در این مقاله، تعریف مسیرهای شغلی مختلف و البته مهارت‌هایی که برای دستیابی به آن و طراحی آن موردنیاز بوده، است. به طور دقیق‌تر می‌توان گفت بعد از طراحی مسیر شغلی یا کارراهه شغلی قادر خواهید بود با برنامه بلند مدتی که از دل آن بیرون می‌کشید، به شغل رؤیایی خود برسید. دو نوع مسیر شغلی وجود دارد: مسیر شغلی سازمانی و مسیر شغلی شخصی.

مسیر شغلی سازمانی

هدف نهایی در این نوع از مسیر شغلی،  این است که در یک شرکت یا سازمان طی مراحل مختلف ترفیع بگیرید و مثل یک نردبان از آن بالا بروید. مسیر شغلی سازمانی به نردبان شغلی یا طرح شغلی عمودی نیز معروف است. همان‌طور که گفته شد هدف این مسیر آن است که به بالاترین درجه در سازمان خود، یعنی سمت‌های مدیریتی، برسید اما اگر شغل‌های مدیریتی را نیز دوست ندارید، بازهم مسیرهای متفاوتی در این نوع از برنامه‌ریزی وجود دارد.

نکته جالب‌توجه این است که در بسیاری از موارد، خیلی از شرکت‌ها هستند که برای تمام کارمندانشان، خودشان مسیر شغلی سازمانی طراحی می‌کنند. یک مثال ساده در این روند چیزی شبیه به طراحی این برنامه‌ریزی است: در ابتدا با کمک مدیر خود، مسیر شغلی یا کارراهه شغلی خود را طراحی کنید. بعد از آن هم باید یک سری اهداف را جهت رسیدن به آن تعیین کنید. تعیین کردن این اهداف خیلی مهم است؛ چون رسیدن به مرحله بعدی در کارتان همیشه در گروی آن است. از جمله این اهداف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کمک کردن در مراحل مختلف یک پروژه خاص
• گذراندن دوره‌های آموزشی لازم
• کسب گواهینامه های مورد نیاز
• راهنمایی دیگر همکاران

در ادامه این روند به‌هیچ‌وجه بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف خود را فراموش نکنید. نکته دیگر این است که با مدیر هر سه ماه یک‌بار یا در یک دوره زمانی ثابت که بین خودتان مشخص کرده‌اید، روند پیشرفت را باید بررسی کنید. همچنین پیوسته باید با مدیر خود در ارتباط باشید تا پیشرفت لازم را داشته باشید.

مسیر شغلی شخصی

در این نوع مسیر شما دیگر برنامه‌تان را با کسی در میان نمی‌گذارید و برای خود مسیر شغلی یا کارراهه شغلی می‌چینید. این کار همیشه مبتنی بر ارزیابی خود از مهارت‌ها، علایق، سرگرمی‌ها و ارزش‌های شما خواهد بود. با طراحی مسیر شغلی شخصی شما خواهید توانست که بدون تکیه به هیچ شرکت یا سازمانی، مهارت‌های خود را شناسایی کنید و حتی در نهایت کسب‌وکار خود را بسازید.

از جمله اولین کارهایی که برای ایجاد مسیر شغلی شخصی‌تان لازم است انجام دهید، تهیه لیستی از مهارت‌هایی است که دارا هستید. سپس حتماً علایق و سرگرمی‌هایتان را نیز بنویسید. پس از آن هم باید شروع به نوشتن اولویت‌های خود کنید. بعد از اینکه این کارهای اولیه را انجام دادید، با نگاه‌کردن دقیق به تمام آن‌ها، می‌توانید پی ببرید که با این توانایی‌ها و علایقی که دارید کدام زمینه شغلی به چیزهایی که نوشتید نزدیک‌تر است.

به طور مثال ممکن است برخورد شما با کودکان عالی باشد، در این صورت می‌توانید به کار در مهدکودک و یا آموزش هم فکر کنید. برای پیداکردن بهترین شغل از طریق این نوع مسیر و برنامه‌ریزی، می‌توانید آزمون‌های مخصوص مسیر شغلی شخصی را نیز امتحان کنید. یکی از مزیت‌های این روش این است که کنترل کامل همه چیز در پیشرفتتان در دست خودتان است. طبیعتاً طراحی مسیر شغلی شخصی کمی کار و وقت بیشتری می‌برد ولی درعین‌حال نتیجه بسیار فوق‌العاده‌ای هم به همراه دارد. شما باید برای یافتن منابعی که به پیشرفت شغلی شما کمک می‌کند، ابتکار عمل و خلاقیت داشته باشد. همچنین می‌توانید با دیگران در زمینه کاری موردعلاقه خود ارتباط برقرار کنید.

چرا آگاهی در مورد مسیر شغلی این‌قدر مهم است؟

موضوع طراحی مسیر شغلی یا کارراهه شغلی برای شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف به این دلیل مهم است که باعث می‌شود کارکنانشان به طور پیوسته پیشرفت کنند و عملکرد بهتری داشته باشند. البته یکی دیگر از مزایای آن برای شرکت‌ها ماندگاری هرچه بیشتر کارکنان در آنجاست؛ چون اگر مسیر شغلی هر فرد مشخص باشد تا زمانی که به هدف خود نرسیده همچنان انگیزه خواهد داشت. البته این داشتن انگیزه در میان کارکنان به خوب مشخص‌شدن مسیر شغلی هم مربوط است.

همین مورد به نوبه خود به شرکت کمک می‌کند تا با گردش مالی کمتر به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت خود برسد. طی یک مطالعه معتبر توسط Glassdoor مشخص شد که در سازمان‌ها و به‌طورکلی محیط‌های کاری که هیچ رشد شغلی وجود ندارد، کارکنان انگیزه کمتری خواهند داشت. علاوه‌برآن اوضاع ممکن است بدتر هم شود. اگر کارکنانی در سازمان وجود داشته باشند که در طی چند سال افزایش رتبه و افزایش حقوق نداشته‌اند، ممکن است از کار کناره‌گیری کنند.

در حال حاضر که نحوه کارکردن به سمت دور کاری رفته، این امر بیشتر هم صدق می‌کند. همچنین جابه‌جایی کارکنان برای هر مجموعه‌ای نیز می‌تواند بسیار گران تمام شود. جمع تمام هزینه‌های استخدام و هزینه‌های آموزش فرد در پست جدید می‌تواند تا ۲۱ درصد از حقوق سالانه یک کارمند هزینه داشته باشد. در همین باره طی یک مطالعه و تحقیق دیگری هم نشان‌داده‌ شده که داشتن مسیر شغلی مناسب باعث صرفه‌جویی بسیار در هزینه‌ها و منابع شرکت میشود.

مزیت مسیر شغلی برای افراد

همان‌طور که دیدید و گفته شد، ایجاد مسیرهای شغلی برای سازمان‌ها می‌تواند حیاتی باشد اما برای شما چه فایده و مزیتی به همراه دارد؟

مسیر شغلی گام‌های بعدی را به شما نشان می‌دهد

با طراحی یک مسیر شغلی یا کارراهه شغلی مناسب دیگر لازم نیست نگران مرحله بعدی کار خود باشید؛ چون همه چیز از قبل مشخص شده است. داشتن یک مسیر شغلی به شما گام‌های بعدی و مشخصی که می‌توانید در حرفه خود بردارید را نشان می‌دهد. تمام تجربیات، جزئیات و مهارت‌هایی که لازم دارید از قبل در این برنامه مشخص شده است.

بهره‌وری و انگیزه شما افزایش می‌یابد

این طبیعی است که یک فردی اگر مسیر شغلی داشته باشد و آن را دنبال کند، به‌مراتب انگیزه بیشتری نسبت به فردی دارد که مسیر شغلی یا کارراهه شغلی ندارد. در صورت داشتن برنامه‌ای مدون قطعاً بهره‌وری شما بیشتر خواهد بود و این به‌خاطر آن است که همیشه مرحله بعد را می‌دانید و چشم‌انداز کار خود را می‌بینید. با این کار درواقع شما تعیین‌کننده هستید که آیا کارفرمای فعلی شما طبق برنامه‌ها و مسیر شغلی شما هست یا خیر.

اطمینان از هماهنگ بودن کارفرمای فعلی در مسیر شغلی

بعدازاین که مسیر شغلی شخصی خودتان را طراحی و برنامه‌ریزی کردید، در مرحله بعد می‌توانید آن را با کارفرمای فعلی خود هماهنگ کنید تا ببینید که آیا تمام فرصت‌هایی که در مسیر و برنامه شما هست، در دسترس خواهد بود یا خیر. مثلاً ممکن است در ادامه مسیر و در برنامه‌ریزی‌تان شما باید در شهر دیگری مشغول به فعالیت شوید. پس باید این مورد را پیگیری کنید که آیا اصلاً امکان‌پذیر است یا خیر.

البته ممکن است در این مسیر با چالش‌هایی هم روبه‌رو شوید. مثلاً در برخی موارد امکان دارد که شرکت و محل کار فعلی شما، موقعیت شغلی که در مرحله بعدی برنامه‌تان هست را نداشته باشد. در این صورت باید درخواست کنید که آیا می‌توانند آن موقعیت را ایجاد کنند یا خیر. اگر این امکان فراهم نبود، سازمان فعلی شما محدودیت‌هایی را در برنامه‌تان ایجاد کرده است. درصورتی‌که برنامه مسیر شغلی را برای خودتان داشته باشید، در هر زمان می‌توانید بررسی کنید که آیا با کارفرمای فعلی خود می‌توانید به مرحله بعدی در برنامه‌تان هم دست یابید یا خیر. به‌طورکلی می‌توان نتیجه گرفت شما همیشه قادر خواهید بود که ببینید برای دستیابی به برنامه‌های شغلی بلندمدت خود باید چه کاری انجام دهید؟

چهار  نوع مسیر شغلی

مسیر شغلی یا کارراهه شغلی به‌طورکلی چهار نوع دارد که آنها به مسیر شغلی مبتنی بر دانش، مبتنی بر مهارت، مبتنی بر کارآفرینی و آزاد شناخته می‌شوند. هرکدام از این انواع مسیر شغلی خاصیت‌ها و ویژگی‌های خاص خودشان را دارند که به شما در مسیر رسیدن به شغل رؤیایی‌تان کمک می‌کنند.

مسیر شغلی مبتنی بر دانش

در مسیر شغلی مبتنی بر دانش، همان‌طور که از نامش پیداست، شما درواقع از دانشی که در مسیر شغلی به دست می‌آورید برای ادامه کار خود استفاده می‌کنید. از جمله مشاغل و افرادی که همیشه مسیر شغلی مبتنی بر دانش را باید پی بگیرند می‌توان به کارکنان منابع انسانی، بازاریابی و حسابداری اشاره کرد. نمونه‌های دیگر آن نیز می‌تواند شامل متخصصان و مهندسان فناوری اطلاعات باشد.

مسیر شغلی مبتنی بر مهارت

در این نوع مسیر شغلی شما باید نحوه عملکرد یک کار را به‌خوبی درک کنید. در مسیر شغلی مبتنی بر مهارت افراد باید اغلب دارای مهارت‌های فیزیکی، عملی یا خدماتی باشند. ازجمله افراد و مشاغلی که باید برای آن مسیر شغلی مبتنی بر مهارت را انتخاب کرد می‌توان به صنعت ساخت‌وساز و همچنین مجریان آن، هنرمندان و یا مثلاً سرآشپزهای رستوران‌ها اشاره کرد.

البته این نکته مهم را نیز فراموش نکنید که ممکن است بسیاری از مشاغل عملکردهای مشترکی را نیاز داشته باشند. یعنی برای آن‌ها باید هم توانایی‌های مسیر شغلی مبتنی بر مهارت را دارا باشید و هم مبتنی بر دانش. از جمله این موارد می‌توان به وکلا، پزشکان و پرسنل اداری اشاره کرد.

کارآفرینی

همان‌طور که از تعریف کارآفرینی می‌دانید، یک کارآفرین باید یک مشکل یا مسئله‎ای را با فروش یک محصول و یا ارائه یک خدمت حل کند. در این راه شما می‌توانید به‌عنوان یک کارآفرین خودتان یک شرکت و کسب‌وکار را راه‌اندازی کرده و دیگران را استخدام کنید. مثال‌های زیادی را می‌توان از استارت‌آپ‌ها زد که با همین کارآفرینی شروع کرده‌اند و یک مشکل را برای مصرف‌کننده حل کرده‌اند. مثل اسنپ که به‌عنوان اولین نفر تاکسی اینترنتی در مقیاس بزرگ به مردم ارائه کرد.

مسیر شغلی آزاد

منظور از این نوع در واقع افراد پیمانکاران مستقل (فریلنسرها) هستند که برای انجام یک کار یا پروژه خاص استخدام می‌شوند. فریلنسرها خدمات زیادی از جمله طراحی گرافیک، مشاوره، تعمیرات منزل و عکاسی را ارائه می‌دهند.

پنج مهارت لازم برای طراحی مسیر شغلی خود

همان‌طور که گفته شد در راه مسیر شغلی یا کارراهه شغلی، با پیشرفت هر چه بیشتر شما مهارت‌های مختلفی را خواهید آموخت. در واقع این مهارت‌ها لازمه دستیابی به مرحله بعدی در برنامه‌تان خواهد بود. برخی از مهارت‌ها تنها مختص به یک زمینه کاری خواهند بود، درحالی‌که مهارت‌هایی هم وجود دارند که به‌صورت مشترک در تمام زمینه‌های کاری مختلف کاربرد دارد. مهارت‌هایی که در زیر معرفی می‌شود به موفقیت پیشرفت حرفه‌ای شما کمک می‌کند.

تطبیق‌پذیری

یک نکته خیلی مهم که متأسفانه بسیاری از افراد آن را نمی‌دانند این است که همیشه مرحله بعدی در مسیر شغلی حرکت به سمت بالا در نردبان نیست. این به آن معناست که شما ممکن است مجبور باشید در مسیر شغلی خود به‌اصطلاح درجا بزنید. این یک مورد حیاتی است که با هر نوع تغییراتی در زمینه فعالیتتان سازگار باقی بمانید.

ارتباطات

مهارت ارتباطات از جمله مهارت‌هایی است که در هر نوع شغل و زمینه فعالیتی کاربرد دارد. به مرور زمان با پیشرفت در کار و زمینه شغلی‌تان، دیگر ارتباطات شما محدود به ارتباط با دیگر کارمندان نیست و باید با مدیران خود بیشتر در ارتباط باشید. حتی ممکن است با شرکای تجاری سازمانتان و همچنین مشتریان خارجی نیز ارتباط برقرار کنید.

به همین خاطر بسیار مهم است که مهارت ارتباطات خود را تقویت نمایید. داشتن مهارت ارتباطات مؤثر ثابت می‌کند که شما نه‌تنها برای نقش بعدی در مسیر شغلی خود آماده هستید، بلکه می‌توانید به‌عنوان یک رهبر قوی ارتباط برقرار کنید. ارتباط به‌عنوان یک مهارت نرم محسوب می‌شود.

رهبری

در مسیر شغلی که برای خود چیده‌اید بالاخره زمان آن فرا می‌رسد که برای شما موقعیتی ایجاد شود که شما را ملزم به مدیریت بخشی از سازمان می‌کند. پس می‌توان نتیجه گرفت که داشتن مهارت‌های رهبری قوی به شما کمک می‌کند تا در مسیر شغلی خود سریع‌تر پیشرفت کنید.

برای یادگرفتن و کسب مهارت‌های مدیریت و رهبری یکی از بهترین راه‌ها این است که از مدیران و مربیانی که داشتید الگو بگیرید. آن‌ها چه ویژگی‌هایی داشتند؟ چطور بر روی افراد تأثیر ‌گذاشتند؟ طبق آن‌ها باید تصمیم بگیرید برای تیم‌هایی که باید آنها را رهبری کنید، چه نوع سبک‌هایی را قصد دارید به کار بگیرید؟

توانایی حل مسئله

وقتی که در مسیر شغلی یا کارراهه شغلی خود کمی جلوتر بروید به‌مرور با این مواجه خواهید شد که کاری که انجام می‌دهید از کار مبتنی بر وظیفه به ارائه راه‌حل‌های مبتنی بر استراتژی تبدیل می‌شود. مهارت‌های حل مسئله به شما در این راه کمک می‌کند.

اگر بخواهیم یک نمونه و یک مثال را در نظر بگیریم می‌توانیم مشکل گردش مالی بالا را مدنظر قرار دهیم. در این صورت یک مدیر منابع انسانی برای حل این مشکل می‌تواند دو بازاریاب جدید را استخدام کند. شما باید برای مواجه شدن با هر نوع مشکل و مسئله‌ای همیشه آماده باشید. با فراگرفتن توانایی و مهارت حل مسئله خود را برای تمام این موارد آماده خواهید کرد.

مهارت مدیریت زمان

اکثر افراد مدیریت زمان را این می‌بینند که هر فرد چقدر می‌تواند در یک روز یا مثلاً یک هفته کار مفید داشته باشد. معمولاً به جز این موارد کارفرمایان به نتایج کار شما نیز توجه می‌کنند و درواقع نتایج به‌دست‌آمده را ارزیابی می‌کنند. علاوه بر اینها نحوه اولویت‌بندی و تفویض وظایف، نمونه‌ای از مهارت‌هایی است که باید در زیرشاخه مدیریت زمان فرا بگیرید. برای یادگرفتن و تقویت مهارت مدیریت زمان راه‌های بسیاری وجود دارد. شما می‌توانید در همین زمینه کتاب‌های متعددی را بخوانید و حتی دوره‌های مربوطه را بگذرانید.

جمع‌بندی و کلام آخر

برای طراحی مسیر شغلی یا کارراهه شغلی نه هیچ‌وقت دیر است و نه هیچ‌وقت زود! تمام افرادی که در زمینه کاری خودشان هیجان این را دارند که به‌مراتب هرچه بیشتر پیشرفت کنند، مسیر شغلی مخصوص خود را برنامه‌ریزی کنند.

این کار را خیلی ساده با ارزیابی مهارت‌ها، علایق و تجارب فعلی خود، همان‌طور که گفته شد، شروع کنید. سپس به شغل ایده‌آل خود فکر کنید. در واقع مشاغل و مهارت‌هایی که باید در مسیر رسیدن به شغل ایده‌آل خود کسب کنید، مراحل مسیر شغلی شما را تشکیل می‌دهند. راستی اگر در این راه نیاز به کمک داشتید، جهت مشاوره شغلی و استعدادیابی بصورت تلفنی یا حضوری با گروه کلید تماس بگیرید.

نوشته مسیر شغلی یا کارراهه شغلی چیست و چطور طراحی می‌شود؟ اولین بار در گروه کلید. پدیدار شد.

امتیاز بدهید :